Ikona stylu, którą opisuję dzisiaj, to aktorka, która otrzymała najwięcej Oscarów na świecie. Najwięcej, bo aż cztery – i mowa tu o wyróżnieniu głównym, dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej. Dla porównania: najbliższe tego rekordu aktorki dostały Oscara „zaledwie” dwa razy, zaś aktor, który otrzymał najwięcej analogicznych wyróżnień dla odtwórcy głównej roli męskiej, Daniel Day-Lewis, trzy razy trzymał w dłoni złotą statuetkę. Rekord jest zatem niekwestionowany. Znawcy i znawczynie kina wiedzą już pewnie, o kogo chodzi, ale chyba powinnam zdradzić wszystkim pozostałym – dziś napiszę o Katharine Hepburn!
Pierwsze, o czym muszę wspomnieć przy okazji tej wspaniałej i inspirującej postaci, to informacja o przypadkowej zbieżności nazwisk. Skoro rozpoczęłam ten cykl artykułem o Audrey Hepburn, pytanie o pokrewieństwo z Katharine Hepburn jest dość oczywiste. Sprostuję więc od razu: te świetne aktorki i silne kobiety nie były rodziną. Niektórzy utrzymują, że łączyło je jakieś dalekie pokrewieństwo, inni – że to niemożliwe, bo Audrey miała korzenie holenderskie, a Katharine – amerykańskie. Wiadomo jednak na pewno, że aktorki zawarły znajomość korespondencyjną i darzyły się nawzajem sympatią.
Córka sufrażystki
Karierę dramatyczną Hepburn rozpoczęła już w college’u, a na Broadway trafiła niedługo po jego ukończeniu. Podobnie jak wiele aktorek filmowych tamtego okresu, swoją przygodę z zawodem rozpoczęła na deskach teatru, lecz szybko przeniosła się do filmu, gdzie dostrzeżono jej talent i doceniono go niemal od razu. Równie szybko rozpoznano i zapamiętano jej charakterystyczny styl bycia, który znacznie wyróżniał ją spośród innych ówczesnych aktorek.
Duży wpływ na kształtowanie się charakteru Katharine Hepburn miał sposób, w jaki została wychowana. Jej rodzice byli zamożnymi i postępowymi ludźmi. Ojciec był lekarzem, a matka jedną z sufrażystek upominających się o prawa kobiet. Mała Katharine już od dziecka uczyła się, że ma prawo decydować o sobie, i że nikt nie może jej narzucać swojego zdania. Ten brak pokory, raczej mało charakterystyczny dla kobiet z początków XX wieku, przysparzał jej naprzemiennie to kłopotów, to splendoru. Dynamika kariery Hepburn zmieniała się jak w kalejdoskopie, przynosząc aktorce zarówno wzloty, jak i upadki. Ostatecznie nie sposób jednak zaprzeczyć: to głównie jej mocny charakter sprawił, że przeszła zarówno do historii filmu, jak i do historii mody.
Mimo bardzo dużej popularności osiągniętej w młodym wieku (pierwszego Oscara dostała w wieku 27 lat), Hepburn nie była zbyt zainteresowana walką o swoją pozycję w towarzyskich rankingach. Nie zabiegała o uwagę i nie starała się przypodobać nikomu – ani producentom, ani fanom. Warto pamiętać przy tym, że nigdy nie można było odmówić jej klasy i elegancji. Nawet w trakcie sprzeczek, kiedy nie chciała podporządkowywać się regułom i wchodzić w rolę „hollywoodzkiej gwiazdki”, nie schodziła poniżej poziomu kulturalnej, wykształconej kobiety. Była prawdziwą damą.
Matka chrzestna damskich spodni
Katharine Hepburn nie miała w zwyczaju podążania za modami również w kwestii własnej garderoby. Ceniła sobie głównie wygodę i komfort, nie przyjmując do wiadomości, że to nie te cechy decydują o doborze ubrań większości gwiazd filmowych.
Kostiumy, które nosiła na planach filmowych, wyglądały na niej świetnie. Jej sylwetka była co najmniej nienaganna – aktorka miała nieco ponad 170 centymetrów wzrostu i cieszyła się naturalnie szczupłą i zdrową budową ciała. Jednak zapisany na kartach historii wizerunek kobiety eleganckiej, a przy tym niezależnej, zagwarantowały jej stroje spoza filmów – te, które wkładała jako osoba prywatna. A trzeba przyznać, że jej wybory bywały kontrowersyjne, zwłaszcza jak na Stany Zjednoczone przed rewolucją dzieci kwiatów.
Najważniejszy i najbardziej charakterystyczny element garderoby Katharine Hepburn to spodnie. Luźne, eleganckie spodnie damskie, w których w czasach początków jej kariery większość kobiet nie odważyłaby się pokazać publicznie. Madelyn Shaw, kuratorka w Muzeum Sztuki przy Szkole Designu Rhode Island, napisała wprost, że to Hepburn i Marlena Dietrich umożliwiły kobietom noszenie spodni. Dopóki one, jako wielkie gwiazdy, nie zaczęły nosić tej zwyczajowo męskiej części garderoby, spodnie u kobiet były po prostu uznawane za nieprzyzwoite. Warto przy tym dodać, że Katharine Hepburn w „nieprzyzwoitych”, luźnych spodniach zaprasowanych w kant wyglądała po prostu bardzo dobrze, i nie ujmowały jej one ani trochę kobiecości.
Buntowniczka w golfie
Innym kontrowersyjnym wyborem odzieżowym Katharine były swetry z golfem. Gwiazda filmowa i młoda atrakcyjna kobieta, pokazująca się w golfie z własnej woli – to szokowało nawet w latach 30. XX wieku, kiedy Hepburn zaczynała swoją długą, bo ponad sześćdziesięcioletnią karierę aktorską. Nie bała się ani swetrów, ani ciut za dużych marynarek – charakterystyczne rysy twarzy sprawiały, że ubrania po prostu jej nie pogrubiały. W dodatku przez całe życie nosiła długie włosy, które zawsze dodawały jej wizerunkowi kobiecości i lekkości.
Do niestandardowych elementów garderoby, jak spodnie czy marynarka, dobierała zwykle ponadczasową jasną koszulę, podkreślając rys niedbałej elegancji w swoich stylizacjach. Często zdarzało jej się dobierać do stroju płaskie buty o męskim kroju.
Trudno mówić o Hepburn jako o chłopczycy, gdyż nigdy nie przypominała osoby poszukującej, nie do końca jeszcze dorosłej. Wręcz przeciwnie – jej styl sprawiał wrażenie dobrze przemyślanej autokreacji, a aktorka z klasą i dojrzałością znosiła zaskoczone spojrzenia, komentarze, a nawet interwencje. Do historii przeszła anegdota o tym, jak ukryto jej spodnie na planie filmowym. Ekipa produkcyjna była niezadowolona z jej doboru odzieży, więc polecono asystentowi produkcji, aby zabrał i schował spodnie Hepburn, kiedy ta będzie w przebieralni. Liczono na to, że Katharine zrozumie tę lekcję pokory i posłusznie założy spódnicę. Nic takiego jednak się nie wydarzyło – poirytowana aktorka chodziła po planie w samej bieliźnie tak długo, aż zwrócono jej skradzione spodnie. Jak można się domyślić, zszokowała obecnych na planie swoją zdecydowaną odmową. Jednym słowem: nie dała się zawstydzić i utemperować, a cała sytuacja, co istotne, miała ponoć miejsce w latach 30.
Wpływ Katharine Hepburn na dwudziestowieczną (a także i dzisiejszą!) modę kobiecą ma wielki, choć z pozoru mało prestiżowy zasięg. Widać go bowiem na przykładzie garderoby codziennej, czyli niezbyt widowiskowej. Aktorka ta nie wsławiła się szczególnie oryginalnym krojem sukienek czy też wyjątkowym wyczuciem mody wieczorowej (choć każdy, kto widział któryś z jej filmów, wie, że w eleganckich sukniach wyglądała doskonale). W zamian dała kobietom coś równie ważnego albo nawet ważniejszego: możliwość doboru ubrań według własnego uznania.
